چگونه کبد سالم داشته باشیم؟

۵) از سموم دوری کنید.

سموم می توانند به سلول های کبد آسیب برسانند. تماس مستقیم با سموم حاصل از پاک کننده ها و محصولات آئروسل، حشره کش ها، مواد شیمیایی و افزودنی ها را محدود کنید. هنگامی که از ذرات معلق در هوا استفاده می کنید، مطمئن شوید که اتاق دارای تهویه مناسب است و از ماسک استفاده کنید.

۶) مراقب مصرف داروها باشید.

برخی از این داروها حاوی فلزات سنگین یا سموم ناشناخته هستند که مصرف آنها می تواند منجر به مسمومیت کبد شود یا بر عملکرد منظم کبد تأثیر منفی بگذارند. همچنین مصرف بیش از حد مکمل های غذایی ممکن است باعث التهاب کبد شود و منجر به آسیب جبران ناپذیر یا حتی نارسایی کبد شود. بنابراین حتما باید داروهایی که مصرف می کنید با تجویز پزشک باشد.

داروهایی که زشک تجویز می کند را طبق دستورالعمل های مربوط مصرف کنید. مصرف بیش از حد داروها، مصرف اشتباه یا حتی مصرف همزمان چند دارو به صورت می تواند به کبد شما آسیب برساند. بنابراین ضروری است که در مورد مصرف داروهای بدون نسخه، مکمل ها و داروهای طبیعی و گیاهی با پزشک خود مشورت کنید.

۷) مراقب قرص های لاغری یا رژیم های معمولی باشید.

قرص های کاهش که بدون نسخه در دسترس هستند، ممکن است حاوی سموم و موادی باشند که برای کبد مضر باشند. باید بدانید رژیم های غذایی که باعث می شوند وزن شما به شدت بالا و پایین شوند، استرس زیادی را به کبد وارد می کنند. بنابراین نباید هر رژیم غذایی را استفاده کنید و از پیروی برنامه های کاهش وزن که در یک دوره کوتاه به صورت غیرواقعی و به مقدار زیاد وزن را کاهش می دهند، پرهیز کنید. این رژیم ها معمولاً فاقد مواد مغذی ضروری هستند و مفید نیستند و برای کبد نیز مضر هستند.

در استفاده از رژیم های پاکسازی کبد و سم زدایی نیز دقت کنید. برخلاف تصور عموم، هیچ رژیم غذایی خاصی برای پاکسازی کبد ثابت نشده است. بهتر است از یک پزشک یا متخصص تغذیه بخواهید که به شما در ایجاد یک رژیم غذایی سالم کمک کند.

۸) از خود در برابر هپاتیت C محافظت کنید.

در حال حاضر هپاتیت C هیچ واکسنی ندارد. هپاتیت C می تواند از طریق جنسی یا در صورت احتمال از طریق خون منتقل شود. ضروری است که رابطه جنسی ایمن داشته باشید و از به اشتراک گذاشتن بی مورد مسواک، تیغ، سوزن و سایر وسایل مراقبت شخصی خودداری کنید البته این موارد می توانند باعث انتقال بیماری هپاتیت B نیز بشوند.

۹) اگر دیابت، فشار خون ویا کلسترول بالا دارید، مراقب باشید.

دیابت، فشار خون بالا و کلسترول بالا باعث ایجاد یک سندرم متابولیک همراه با چاقی می شوند که عامل خطرات عمده برای ایجاد بیماری کبد چرب می شوند. کنترل دیابت، فشار خون و کلسترول بالا با رژیم غذایی، ورزش ویا دارومی تواند به محدود کردن و جلوگیری از آسیب کبد کمک کند. لازم است که بدانید، برخی از داروهای ضد کلسترول گاهی اوقات می توانند عوارض جانبی داشته و باعث مشکلات کبدی شوند.

۱۰) مصرف سیگار را ترک کنید.

طبق برخی از مطالعات، سیگار کشیدن با ابتلا به سرطان کبد مرتبط است. همچنین سیگار کشیدن می تواند اثرات سمی برخی داروها (مانند پاراستامول) را بر روی کبد افزایش دهد.

در کنار رعایت این نکات می توانید یک برنامه غذایی سالم داشته باشید. در ادامه به معرفی غذاهای مفید برای سلامت کبد می پردازیم.

غذاهای مفید برای سلامت کبد

خوردن یک رژیم غذایی با کیفیت بالا برای سلامت کبد ضروری است. غذاهای غنی از ویتامین B، ویتامین C، مواد معدنی و غذاهای تقویت کننده گلوتاتیون بسیار مهم هستند. غذاهایی که در ادامه معرفی می شوند، سرشار از این ویتامین ها و مواد معدنی هستند که از کبد حمایت می کنند.

• سویا

سویا می تواند به کاهش تجمع چربی در کبد کمک کند. کبد برای پردازش چربی ها کار می کند و سویا می تواند این فرآیند را کارآمدتر کند. همچنین سویا با کاهش خطر ابتلا به بیماری کبد چرب الکلی مرتبط است. سویا یک جایگزین پروتئین سالم برای افرادی است که رژیم های غذایی گیاهی دارند.

• میوه ها

ویتامین C موجود در پرتقال، لیمو، گریپ فروت و دیگر مرکبات به جلوگیری از تجمع چربی در کبد کمک می کند. بعلاوه آنتی اکسیدان های موجود در گریپ فروت نیز از کبد محافظت می کنند. میوه های دیگری مانند زغال اخته نیز دارای آنتی اکسیدان ( آنتوسیانین) هستند که به محافظت از کبد در برابر آسیب کبد کمک می کنند. عصاره هسته انگور نیز با بهبود عملکرد کبد مرتبط است.

• توت های بنفش روشن و قرمز

زغال اخته، شاه توت، زغال اخته و میوه های مشابه سرشار از گروهی از ترکیبات به نام پلی فنول هستند. به نظر می‌رسد این مواد از سلول‌های کبدی در برابر آسیب محافظت می‌کنند و آنتی‌اکسیدان‌هایی را برای کاهش آسیب رادیکال‌های آزاد در بافت کبد تامین می‌کنند.

• جو دوسر

جو دوسر برای کبد مفید است زیرا فیبر بالایی دارد و غنی از آنتی اکسیدان است. فیبر مرگ سلول های آسیب دیده کبد را کاهش می دهد و به تسریع بهبود بیماری های کبد کمک می کند. بسیاری از انواع دیگر غذاهای پر فیبر از جمله غلات، لوبیا و انواع توت ها نیز برای کبد مفید هستند.

• قهوه

مصرف قهوه، در حد تعادل می تواند برای سلامت کبد مفید باشد. البته کافئین بیش از حد می تواند اثرات نامطلوبی برای سلامتی داشته باشد. مصرف متوسط ​​قهوه با کاهش خطر ابتلا به بیماری کبد مرتبط است. افرادی که قهوه می نوشند نسبت به کسانی که قهوه نمی نوشند کمتر در معرض ابتلا به سیروز کبدی هستند.

• ماش

طبق تحقیقات، ماش نقش منحصر به فردی در متابولیسم لیپید دارد. بنابراین، می تواند به کاهش رسوب چربی کبد و کاهش احتمال التهاب بافت کبد کمک کند.

• چغندر

چغندر یکی دیگر از مواد غذایی غنی از آنتی اکسیدان است که ممکن است بخواهید آن را در رژیم غذایی خود بگنجانید.تحقیقات نشان می دهد که چغندر آنزیم های کبدی را محدود کرده و التهاب آن را کاهش می دهد.

• سبزیجات چلیپایی

بر کسی پوشیده نیست که سبزیجات فواید زیادی برای سلامتی دارند. سبزیجات سیستم ایمنی شما را تقویت می کنند، به پیشگیری از بیماری های مزمن کمک می کنند و سلامت روان شما را در میان بسیاری دیگر افزایش می دهند.

سبزیجات چلیپایی که شامل سبزیجاتی مانند کلم بروکلی، گل کلم، کلم بروکسل، اسفناج و … می شوند به سم زدایی کبد و تعادل آنزیم ها کمک می کنند. ترکیبی به نام indole2 که در سبزیجات چلیپایی یافت می شود نیز می تواند به پیشگیری و مبارزه با بیماری کبد چرب غیرالکلی کمک کند.سبزیجات برگی مانند اسفناج نیز سرشار از آنتی اکسیدان قوی گلوتاتیون هستند و مصرف آنها می تواند به بهبود عملکرد کبد کمک کند.

• آجیل

آجیل سرشار از ویتامین E و ترکیبات گیاهی  و مصرف آن با کاهش خطر ابتلا به بیماری کبدی الکلی همراه است. آجیل هایی مانند بادام، حاوی چربی های سالمی هستند که برای قلب نیز مفیدند.

• چای سبز

مصرف چای سبز می تواند سطح آنزیم های کبدی را بهبود بخشد، استرس اکسیداتیو را کاهش دهد و چربی کبد را کاهش دهد. افرادی که به طور مداوم چای سبز می نوشند کمتر در معرض ابتلا به سرطان کبد هستند.

• ماهی چرب

همانطور که عنوان شد، چربی های ناسالم (مانند چربی های اشباع و ترانس) برای کبد مفید نیستند اما ماهی های چرب مفیدند. ماهی آزاد و ساردین از بهترین منابع اسیدهای چرب امگا ۳ هستند. خوردن دو تا سه وعده از این ماهی ها در هفته می تواند به جلوگیری از کمبود امگا ۳ کمک کند. اسیدهای چرب امگا ۳ در حد اعتدال می توانند به بهبود عملکرد کبد کمک کنند. افراد مبتلا به آسیب سیروز معمولا سطوح پایین تری از آن دارند. اما دریافت امگا ۳ می تواند به بهبود سیروز کبد کمک کند. اسیدهای چرب امگا ۳ نیز دارای خواص ضد التهابی هستند.

• لوبیا

لوبیا سرشار از فیبر سالم است که از میکروبیوم سالم (سلامت روده) حمایت می کند. یک میکروبیوم سالم به نوبه خود با بهبود سلامت کبد مرتبط است. می توان از لوبیاها به عنوان منبع گیاهی پروتئین و فیبر استفاده کرد تا برای مدت بیشتری سیر مانده و کبد نیز تصفیه شود.

سخن آخر اینکه…

همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. با توجه به اینکه کبد سالم  یک عضو مهم بدن است، ضروری است تا برای حفظ سلامت آن یک برنامه مناسب داشته باشید. ورزش کردن به صورت منظم، داشتن وزن متعادل، مصرف غذاهای سالم و فاقد چربی های غیر اشباع، واکسینه شدن در برابر بیماری های هپاتیت، مصرف انواع میوه ها و سبزیجات، قهوه و چای سبز کمک زیادی به سلامت کبد می کند.

 شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره با ما در ارتباط باشید.