پولیپ های کیسه صفرا زائده‌هایی هستند که در پوشش داخلی کیسه صفرا ایجاد می شوند. اکثر افراد مبتلا به پولیپ کیسه صفرا علائمی را تجربه نمی کنند. پزشکان معمولا پولیپ ها را به طور اتفاقی در سونوگرافی یا سی تی اسکن کشف می کنند. اکثر آنها خوش خیم هستند و هیچ علامتی ندارند.
پولیپ های کیسه صفرا ممکن است ناشی از التهاب، رسوبات کلسترول اضافی یا رشد غیر طبیعی سلولی باشند. فقط حدود ۵/۵ درصد به سرطان تبدیل می شوند و تا زمانی که قطر پولیپ‌ها کمتر از ۱ سانتی‌متر باشد و هیچ علامتی نداشته باشد، نیازی به درمان نیست.
پولیپ کیسه صفرا چیست؟
پولیپ کیسه صفرا رشد غیر طبیعی بافتی است که از پوشش مخاطی داخلی کیسه صفرا بیرون زده است. چند نوع مختلف پولیپ کیسه صفرا وجود دارد که از مواد مختلف ساخته شده اند. اغلب این پولیپ ها بی ضرر هستند، اما می توانند نشانه ای از بیماری دیگر کیسه صفرا باشند. پولیپ های کیسه صفرا به ندرت ممکن است عوارضی مانند التهاب ایجاد کنند و حدود ۵ درصد از آنها سرطانی شوند.
کیسه صفرا چیست؟
کیسه صفرا بخشی از دستگاه گوارش است و این اندام کوچک و توخالی است که زیر کبد شما قرار دارد. ظاهر کیسه صفرا شبیه انجیر است و وظیفه آن این است که صفرا را از کبد دریافت کند و در حین ذخیره آن را غلیظ کند (آب را استخراج کند). هنگامی که چربی ها وارد سیستم گوارشی می شوند، کیسه صفرا تحریک می شود تا صفرا غلیظ را در روده کوچک آزاد کند تا به تجزیه چربی ها کمک کند.
انواع پولیپ های کیسه صفرا
سه نوع اصلی پولیپ کیسه صفرا وجود دارد: پولیپ کاذب، پولیپ التهابی و پولیپ واقعی کیسه صفرا.
- پولیپ های کاذب
پولیپ های کاذب، که به عنوان پولیپ های کلسترولی نیز شناخته می شوند، شایع ترین نوع ولیپ های کیسه صفرا هستند که ۶۰ تا ۹۰ درصد همه پولیپ های کیسه صفرا را تشکیل می دهند. این پولیپ ها نتیجه یک بیماری خوش خیم به نام کلسترولوز هستند که نشان می دهد فرد دارای چربی های کلسترول اضافی است که جمع می شوند و به دیواره کیسه صفرا می چسبند و پولیپ را تشکیل می دهند
بنابراین پولیپ های کاذب، توده های غیرسرطانی و پر از کلسترول هستند. وجود آنها گاهی اوقات نشان دهنده یک مشکل زمینه ای کیسه صفرا، مانند کوله سیستیت مزمن است. این اصطلاح برای التهاب کیسه صفرا به کار می رود و زمانی رخ می دهد که کیسه صفرا به اندازه کافی تخلیه نشود.
- پولیپ های التهابی
پولیپ های التهابی ۵ تا ۱۰ درصد همه پولیپ های کیسه صفرا را تشکیل می دهند. این پولیپ ها، نشان دهنده التهاب در دیواره کیسه صفرا هستند. پزشکان معمولا پولیپ های التهابی را در افرادی که بیش از یک بار کوله سیستیت را تجربه کرده اند و کسانی که کولیک صفراوی حاد دارند مشاهده می کنند. قولنج صفراوی زمانی رخ می دهد که سنگ کیسه صفرا، مجرای کیسه صفرا را مسدود می کند که معمولا بعد از غذا خوردن باعث درد می‌شود. پولیپ های التهابی با سرطان کیسه صفرا مرتبط نیستند.
- پولیپ واقعی کیسه صفرا
پولیپ واقعی کیسه صفرا نادر است. ای پولیپ ها، پتانسیل سرطانی شدن را دارند. قطر این پولیپ ها معمولاً ۵ تا ۲۰ میلی متر است و مواردی که بزرگتر از ۱ سانتی متر باشند، بیشتر احتمال دارد سرطانی شوند. زمانی که فردی پولیپ بزرگتر دارد، ممکن است پزشک برداشتن کیسه صفرا را توصیه کند.
پیشنهاد مطالعه کلینیک تخصصی نوین فارابی: چه چیزی باعث سرطان معده می شود؟
پولیپ کیسه صفرا چقدر شایع است؟
مطالعات نشان می دهد که ۴ تا ۷ درصد از بزرگسالان ممکن است به پولیپ کیسه صفرا مبتلا شوند. اما تنها ۵ درصد از این موارد می توانند به سرطان تبدیل شوند. بین ۶۰ تا ۹۰ درصد پولیپ های کیسه صفرا از نوع کاذب هستند یعنی تومور واقعی نیستند بلکه رسوبات کلسترول هستند که به دیواره کیسه صفرا می چسبند. ۵ تا ۱۰ درصد دیگر پولیپ های التهابی هستند که از التهاب مزمن ناشی می شوند.
آیا پولیپ کیسه صفرا می تواند باعث درد شود؟
اکثر پولیپ ها اصلاً درد یا علائم خاصی در فرد ایجاد نمی کنند. در موارد نادر، اگر یکی از مجاری منتهی به کیسه صفرا را مسدود کنند، ممکن است باعث التهاب و درد شوند یا ممکن است وجود سنگ کیسه صفرا باعث التهاب و درد کیسه صفرا شود.
پولیپ کیسه صفرا چه علائمی ایجاد می کند؟
پولیپ کیسه صفرا معمولاً هیچ علامتی ایجاد نمی کند و به طور اتفاقی زمانی که پزشک به دنبال چیز دیگری است، کشف می شوند. با این حال، تعداد کمی از آنها ممکن است علائمی را ایجاد کنند که یکی از مجاری منشعب از کیسه صفرا را مسدود کنند: مجرای کیستیک یا مجرای صفراوی.
پولیپ هایی که در مجرای کیستیک ایجاد می شوند ممکن است مانع از جریان صفرا به کیسه صفرا شده و باعث التهاب دیواره کیسه صفرا (کوله سیستیت) شوند. قطعاتی که جدا می شوند و به داخل مجرای صفراوی می روند ممکن است جریان صفرا از کیسه صفرا را مسدود کرده و باعث التهاب مجرای صفراوی (کلانژیت) یا پانکراس (پانکراتیت) شوند.
علائم التهاب ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد شکم
- تب
- تهوع و استفراغ
- زردی
به ندرت، این علائم ممکن است نشان دهنده سرطان کیسه صفرا باشد.
علت پولیپ کیسه صفرا چیست؟
تومورهای واقعی از رشد غیر طبیعی سلول ها ایجاد می شوند که دلیل ایجاد آنها ناشناخته است. پولیپ های کلسترول و پولیپ های التهابی کیسه صفر رشد واقعی ندارند و در اثر شرایط مختلف ایجاد می شوند. پولیپ های کلسترولی ناشی از کلسترولوز و پولیپ های التهابی ناشی از کوله سیستیت هستند. این دو نوع، اکثر پولیپ های کیسه صفرا را تشکیل می دهند.
چه عوامل خطرناکی با پولیپ کیسه صفرا مرتبط است؟
افراد با سطوح بالای کلسترول یا نمک در صفرا بیش از دیگران در معرض خطر برای ایجاد پولیپ کیسه صفرا هستند. در صورت داشتن موارد زیر ممکن است احتمال ابتلا به پولیپ کیسه صفرا افزایش پیدا کند:
- سنگ کیسه صفرا
- کوله سیستیت
- کلانژیت
- هپاتیت B
- پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP)
- سندرم پتز-جگرز
- کلسترول بالا
- فرد بالای ۵۰ سال سن داشته باشد.
پولیپ کیسه صفرا چگونه تشخیص داده می شود؟
پولیپ های کیسه صفرا اغلب به طور تصادفی در معاینه رادیولوژی، مانند سونوگرافی شکم، کشف می شوند. اگر به دنبال بررسی سلامت کیسه صفرا هستید، احتمالا پزشک از ما بخواهد که ابتدا سونوگرافی انجام دهید.
کارشناسان مراقبت های بهداشتی می توانند پولیپ های کیسه صفرا را از این طریق شناسایی کنند، اما ممکن است نتوانند نوع آنها را تشخیص دهند و ممکن است بخواهند با یک آزمایش تصویربرداری دقیق تر، مانند سی تی اسکن یا آندوسکوپی، نوع پولیپ کیسه صفرا را تشخیص دهند.
پیشنهاد مطالعه کلینیک تخصصی نوین فارابی: چگونه کبد سالم داشته باشیم؟
چگونه بفهمم که پولیپ کیسه صفرا سرطانی است؟
متأسفانه، کارشناسان مراقبت های بهداشتی نمی توانند به طور قطعی بدون برداشتن پولیپ ها سرطانی بودن آنها را تشخیص دهند. آنها نمی توانند پولیپ ها را بدون برداشتن کامل کیسه صفرا از بین ببرند. اگرچه می توانید بدون کیسه صفرا به خوبی زندگی کنید، اما پزشکان تمایلی ندارند که آن را بدون دلیل موجه حذف کنند. بنابراین آنها سعی می کنند احتمال ابتلا به سرطان را بر اساس علائم و عوامل خطرناکی که در فرد ظاهر می شوند، بررسی کنند.
پولیپ‌های بدخیم بزرگتر از پولیپ‌های خوش‌خیم هستند و معمولاً بیش از ۲ سانتی‌متر قطر دارند. جهت حفظ سلامت فرد معمولاً پزشک برداشتن پولیپ ۱ سانتی متری یا بیشتر را توصیه می کند. همچنین در صورت بروز علائم التهاب، مانند درد و تب، نیز حذف این پولیپ ها توصیه می شود. البته لازم است تا برای نظارت بر پولیپ های باقی مانده جهت حفظ سلامت فرد، پولیپ های باقی ماننده از طریق سونوگرافی سالانه زیر نظر پزشک باشند.
پولیپ ها با چه سرعتی در کیسه صفرا رشد می کنند؟
یک پولیپ به طور معمول کمتر از ۲ میلی متر در سال رشد می کند. یک پولیپ بدخیم ممکن است سریعتر رشد کند. اگر پزشک شما رشد سریعتری را در معاینه سالانه اندازه‌گیری کند، ممکن است برداشتن پولیپ را توصیه کند.
پولیپ‌های خوش‌خیم بیشتر به تعداد زیاد ظاهر می‌شوند، در حالی که پولیپ‌های بدخیم معمولاً تکی هستند. اگر تعداد پولیپ‌های کبد صفرا در فرد به سرعت رشد کنند، احتمالاً بدخیم نیستند. اما ممکن است نشان دهنده وضعیت دیگری مانند کوله سیستیت مزمن باشند.
آیا پولیپ های کیسه صفرا خود به خود ناپدید می شوند؟
پاسخ این سوال منفی است. ممکن است برخی از انواع پولیپ ها خود به خود حذف شوند، اما در مورد پولیپ های کیسه صفرا این اتفاق نمی افتد بلکه به احتمال زیاد در طول زمان از نظر اندازه و تعداد رشد می کنند و هیچ راهی برای برداشتن آنها بدون جراحی وجود ندارد.
پولیپ کیسه صفرا چگونه درمان می شود؟
- مشاهده: اکثر پولیپ‌ها هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کنند یا نیازی به درمان ندارند، اما ممکن است پزشک از فرد بخواهد که وی را تحت نظر نگه دارد تا مطمئن شود که این پولیپ ها خیلی بزرگ یا خیلی سریع رشد نمی‌کنند یا علائم جدیدی ایجاد نمی‌کنند. پزشک این کار را با آزمایشات دوره ای اولتراسوند انجام خواهند داد. اگر روند نگران کننده ای را مشاهده کند، برداشتن کیسه صفرا را توصیه می کند.
- جراحی: شاید تصور شود که انجام جراحی یک کار عمل شدید درباره برخورد با این پولیپ هاست اما باید بدانید که برداشتن کیسه صفرا تنها درمان شناخته شده برای بیماری های کیسه صفرا است. اگر پولیپ فرد بیمار با التهاب یا سنگ کیسه صفرا همراه باشد، پزشک برداشتن آن را برای جلوگیری از عوارض بیشتر توصیه می کند. از طرفی عمل برداشتن کیسه صفرا برای حذف توده های سرطان احتمالی توصیه می شوند. زیرا فرد می تواند بدون کیسه صفرا به خوبی زندگی کند.
دو نوع جراحی برای برداشتن کیسه صفرا وجود دارد:
- کوله سیستکتومی لاپاروسکوپیک یک جراحی کم تهاجمی است که به جراح اجازه می دهد تا کیسه صفرا را از طریق چند برش کوچک خارج کند. جراح به جای اینکه شکم فرد را باز کند، یک دوربین با نور کوچک به نام لاپاراسکوپ را از طریق یک برش کوچک وارد می کند و از آن برای تعیین مکان کیسه صفرا روی صفحه استفاده می کند.
سپس از طریق یک برش کوچک دیگر کیسه صفرا را برمی دارند. جراحان ترجیح می دهند در صورت امکان از روش لاپاراسکوپی استفاده کنند زیرا باعث عوارض کمتر و زمان بهبودی سریعتری می شود (حدود دو هفته).
- کوله سیستکتومی باز ممکن است زمانی که به سرطان مشکوک است لازم باشد. به این دلیل که جراح ممکن است مجبور شود سایر بافت ها و غدد لنفاوی آسیب دیده را خارج از کیسه صفرا بردارد. کوله سیستکتومی باز نیاز به یک برش بزرگتر در زیر قفسه سینه راست دارد تا شکم فرد باز شود و یک روش طولانی تر با زمان بهبودی طولانی تر است (حدود شش تا هشت هفته).
پیشنهاد مطالعه کلینیک تخصصی نوین فارابی: همه چیز درباره بیماری آشالازی یا اختلال مری
خطرات یا عوارض احتمالی جراحی برداشتن کیسه صفرا چیست؟
جراحی همیشه با خطراتی از جمله خونریزی، عوارض بیهوشی و آسیب به اندام های مجاور همراه است. این خطرات در مقایسه با خطرات سرطان بالقوه کم است و برداشتن کیسه صفرا عوارض جانبی طولانی مدتی ندارد.
پس از جراحی و برداشتن کیسه صفرا چه اتفاقی می افتد؟
اکثر افراد پس از برداشتن کیسه صفرا بهبودی خود را به طور کامل به دست می آورند و علائم آنها باز نمی گردد. دستگاه گوارش، بدون کیسه صفرا به کار خود ادامه خواهد داد. کبد، صفرا را مستقیماً در روده کوچک بدون اینکه ابتدا در کیسه صفرا ذخیره کند، رسوب می دهد. اگرچه ممکن است فرد بلافاصله پس از جراحی مجبور شود مصرف چربی خود را محدود کند، اما اکثر افراد پس از چند هفته به رژیم غذایی عادی خود باز می گردند.
سخن آخر اینکه…
پولیپ های کیسه صفرا اشکال مختلفی دارند، اما اکثریت قریب به اتفاق آنها جای نگرانی ندارند. اگر پولیپ ها در سونوگرافی دیده می شوند که ممکن است سرنخی از وضعیت دیگری ارائه دهند، اما احتمالاً علت علائم موجود در فرد نیستند.
اگر پزشک پولیپی را شناسایی کند که پتانسیل سرطانی شدن دارد، ممکن است برداشتن آن را توصیه کند، حتی اگر احتمال آن فقط ۵/۰ باشد. اگر این اتفاق بیفتد، فرد بدون کیسه صفرا به زندگی خو به خوبی ادامه خواهید داد. اکثر پولیپ‌هایی که از این طریق برداشته می‌شوند، خوش‌خیم هستند.
شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره با ما در ارتباط باشید.