- 3 فروردین, 1402
- تیم مدیریت محتوا
- دیدگاه: 0
- روده
سرطان کولون چیست؟
سرطان روده بزرگ زمانی رخ می دهد که تومورها در روده بزرگ رشد می کنند. روده بزرگ یا کولون جایی است که بدن آب و نمک را از مواد زائد جامد استخراج می کند. این ضایعات سپس از طریق راست روده عبور کرده و از طریق مقعد از بدن خارج می شوند. سرطان روده بزرگ سومین سرطان شایع در ایالات متحده است. همچنین بیماری کولون سومین علت شایع مرگ و میر ناشی از سرطان است. با این حال، پیشرفت در تشخیص، غربالگری و درمان، بقا پس از ابتلا به این بیماری را افزایش داده است. غربالگری منظم بعد از 50 سالگی برای تشخیص سریعتر توصیه می شود .
حقایق سرطان روده بزرگ
- سرطان روده بزرگ روده بزرگ را تحت تأثیر قرار می دهد و معمولاً با ظاهر شدن پولیپ در دیواره روده شروع می شود .
- علائم بیماری ممکن است فقط در مراحل پیشرفته ظاهر شوند، اما اگر این علائم ظاهر شوند، مشکلات گوارشی شایع ترین علائم هستند .
- درمان شامل ترکیبی از شیمی درمانی، پرتودرمانی و جراحی است که ممکن است منجر به کولوستومی شود .
- یک سبک زندگی سالم با رژیم غذایی پر فیبر و کم چربی می تواند به پیشگیری از سرطان روده بزرگ کمک کند و غربالگری می تواند آن را زود تشخیص دهد .
علائم و نشانه های سرطان روده بزرگ
این بیماری معمولا توسط پولیپ های خوش خیم ایجاد می شود. در مراحل اولیه اغلب هیچ علامتی وجود ندارد، اما با پیشرفت سرطان علائم زیر ممکن است ایجاد شود. علائم این بیماری شامل موارد زیر است :
- اسهال یا یبوست
- تغییر قوام مدفوع
- مدفوع باریک
- خونریزی مقعدی یا خون مد روز
- درد شکم، گرفتگی عضلات، نفخ یا گاز
- درد در هنگام اجابت مزاج
- ضعف و خستگی
- کاهش وزن غیر قابل توضیح
- سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
- کمبود آهن
اگر سرطان در بدن پخش شود، علائم دیگری ظاهر می شود .
علت سرطان روده بزرگ
به طور معمول، سلولهای بدن رشد میکنند، تقسیم میشوند و در یک فرآیند منظم میمیرند. سرطان زمانی اتفاق میافتد که سلولها رشد میکنند و بدون کنترل تقسیم میشوند . بیشتر موارد این بیماری ناشی از توده های غیر سرطانی یا خوش خیم به نام پولیپ آدنوماتوز است که در دیواره های داخلی روده بزرگ ایجاد می شود . سلول های سرطانی می توانند از طریق خون و سیستم لنفاوی به سایر قسمت های بدن گسترش یابند. این سلول های سرطانی می توانند به بافت های سالم نزدیک روده و در سراسر بدن در فرآیندی به نام متاستاز حمله کنند. نتیجه این حمله یک بیماری جدی تر با شانس کمتر برای درمان است. علل دقیق سرطان ناشناخته است، اما سرطان روده بزرگ دارای چندین عامل خطر بالقوه است. این عوامل عبارتند از :
پولیپ
سرطان کولون معمولاً از پولیپ های پیش سرطانی در روده بزرگ ایجاد می شود. رایج ترین انواع پولیپ عبارتند از :
- آدنوم: این پولیپ ها شبیه سطح طبیعی روده بزرگ هستند. اما در زیر میکروسکوپ، آنها متفاوت هستند و می توانند سرطانی شوند .
- پولیپ هایپرپلاستیک: این بیماری به ندرت توسط پولیپ هایپرپلاستیک ایجاد می شود زیرا این پولیپ ها معمولاً خوش خیم هستند .
اگر پولیپ ها در مراحل اولیه درمان برداشته نشوند، برخی از آنها ممکن است در طول زمان به سرطان بدخیم روده بزرگ تبدیل شوند .
جنوا
اگر آسیب ژنتیکی وجود داشته باشد، سلول ها می توانند خارج از کنترل رشد کنند یا تغییرات در DNA می تواند بر تقسیم سلولی تأثیر بگذارد. اما بیشتر سرطان های روده بزرگ در افرادی رخ می دهد که سابقه خانوادگی ندارند .
برخی از افراد با جهش های ژنتیکی خاصی متولد می شوند که از نظر آماری شانس ابتلا به سرطان را افزایش می دهد. گاهی اوقات یک فرد دارای این ویژگی ژنتیکی است، اما سرطان ایجاد نمی شود مگر اینکه یک عامل محیطی آن را تحریک کند .
صفات، عادات و رژیم غذایی
سن عامل مهمی برای این سرطان است. حدود 91 درصد افراد مبتلا به این بیماری کولون بالای 50 سال سن دارند .
سرطان در افرادی که سبک زندگی کم تحرک دارند، اضافه وزن دارند یا سیگار می کشند، شایع تر است .
از آنجایی که رکتوم بخشی از دستگاه گوارش است، رژیم غذایی عامل مهمی است. رژیم های غذایی ضعیف فیبر و چربی، کالری، گوشت قرمز، الکل و گوشت های فرآوری شده با افزایش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ مرتبط هستند
شرایط اولیه
برخی شرایط و بیماری ها با افزایش خطر ابتلا به این سرطان مرتبط هستند. این شرایط عبارتند از :
- دیابت
- آکرومگالی، اختلال هورمون رشد
- رادیوتراپی برای سایر سرطان ها
- بیماری التهابی روده کولیت زخمی یا بیماری کرونز
چشم انداز
اگر سرطان روده بزرگ در مراحل اولیه تشخیص داده شود، 92 درصد احتمال دارد که بیمار حداقل تا 5 سال آینده زنده بماند. اما در مرحله 4 ، این شانس به 11 درصد کاهش می یابد .
برای مردان و زنان بین 50 تا 75 سال توصیه می شود، به خصوص که علائم بیماری ممکن است تا زمانی که سرطان پیشرفت نکند ظاهر نشود .
انجمن سرطان آمریکا برای تشخیص زودهنگام سرطان روده بزرگ. کولونوسکوپی پیشنهاد می کند، زیرا دقیق ترین روش تشخیصی است. این روش که توسط یک لوله انعطاف پذیر با دوربین انجام می شود، کولون را به طور کامل به پزشک نشان می دهد. و به جراح اجازه می دهد تا پولیپ ها را در حین عمل بردارد. سایر آزمایشات غربالگری عبارتند از :
کولونوگرافی هر 5 سال یکبار، آزمایش خون سالانه مدفوع، آزمایش DNA مدفوع، سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر هر 5 سال یکبار
نحوه تشخیص کولون
پزشک معاینه فیزیکی کامل انجام می دهد و در مورد سابقه شخصی و خانوادگی بیمار جویا می شود. تشخیص معمولاً پس از کولونوسکوپی یا عکس برداری با اشعه ایکس با تنقیه باریم انجام می شود .
کولونوسکوپی
در این روش تشخیصی، یک لوله انعطاف پذیر بلند با دوربین از طریق مقعد وارد روده بزرگ می شود. برای انجام کولونوسکوپی، بیمار باید 24 تا 48 ساعت قبل از عمل از رژیم غذایی خاصی پیروی کند. زیرا روده بزرگ باید توسط ملین های قوی پاکسازی شود .
در صورت مشاهده پولیپ در روده بزرگ، با استفاده از ابزار مخصوص برداشته می شود و نمونه آن به پاتولوژیست ارسال می شود. پولیپ ها از نظر سلول های سرطانی یا پیش سرطانی بررسی می شوند .
سیگموئیدوسکوپی روشی مشابه است که بخش کوچکتری از ناحیه کولورکتال را بررسی می کند. به آمادگی کمتری نیاز دارد .
ادم باریم دو طرفه
در این روش از اشعه ایکس برای تصویربرداری استفاده می شود. قبل از تصویربرداری، بیمار باید از مایعی به نام باریم استفاده کند تا نتایج تصویربرداری واضحتری داشته باشد .
یک محلول مایع حاوی عنصر باریم از طریق روده به روده بزرگ تزریق می شود و به دنبال آن یک پمپاژ مختصر هوا برای صاف کردن لایه باریم برای نتایج بهینه انجام می شود .
سپس اشعه ایکس از روده بزرگ گرفته می شود. باریم به صورت نواحی سفید ظاهر می شود و تومورها و پولیپ ها تیره تر به نظر می رسند .
اگر بیوپسی نشان دهنده سرطان روده بزرگ باشد، پزشک ممکن است آزمایش های اشعه ایکس، سونوگرافی، یا سی تی اسکن ریه، کبد و شکم را برای ارزیابی اینکه آیا سرطان گسترش یافته است انجام دهد .
همچنین، ممکن است آزمایش خون برای تشخیص ماده ای که توسط سلول های سرطانی خاصی به نام آنتی ژن کارسینو تولید می شود، انجام شود .
پس از تشخیص، پزشک مرحله سرطان را بر اساس اندازه و وسعت تومور و گسترش آن به غدد لنفاوی مجاور و اندام های دورتر تعیین می کند. مرحله سرطان، گزینه های درمانی را تعیین می کند .
پیشنهاد مطالعه کلینیک تخصصی نوین فارابی: همه چیز درمورد بیماری آشالاری یا اختلال مری
مراحل سرطان روده بزرگ
سرطان مراحل مختلفی دارد. مراحل به میزان گسترش سرطان بستگی دارد. چهار مرحله رایج سرطان روده بزرگ به شرح زیر است .
- مرحله 0: سرطان در مراحل اولیه است. این مرحله به عنوان کارسینوم درجا شناخته می شود. در این حالت سرطان در دیواره روده بزرگ رشد می کند .
- مرحله 1: سرطان به بافت روده بزرگ گسترش یافته است، اما به غدد لنفاوی یا سایر اندام ها سرایت نکرده است .
- مرحله 2: سرطان به لایه های بیرونی روده بزرگ گسترش یافته است، اما آن را ترک نکرده است .
- مرحله 3: سرطان از طریق لایه های بیرونی روده بزرگ گسترش یافته و به یک تا سه غدد لنفاوی رسیده است .
- مرحله 4: سرطان به بافت های دیگر خارج از دیواره روده بزرگ گسترش یافته است. با پیشرفت مرحله 4 ، سرطان به تمام قسمت های بدن گسترش می یابد .
سرطان به تدریج پیشرفت می کند و هر مرحله ثابت نیست .
درمان سرطان روده بزرگ
درمان این بیماری کولون به نوع و مرحله سرطان و همچنین سن، وضعیت سلامت و سایر ویژگی های بیمار بستگی دارد. هیچ درمان واحدی برای سرطان روده بزرگ وجود ندارد، اما رایج ترین گزینه ها برای درمان این بیماری جراحی، شیمی درمانی و پرتودرمانی است. هدف از این درمان ها از بین بردن سرطان و از بین بردن علائم دردناک است .
عمل جراحی
جراحی برای برداشتن بخشی یا تمام کولون، این جراحی کولکتومی نامیده می شود که در آن جراح بخشی از روده بزرگ را که در سرطان درگیر است به همراه برخی از بافت های اطراف آن برمی دارد. غدد لنفاوی مجاور نیز معمولاً برداشته می شوند. قسمت سالم روده بزرگ بسته به وسعت کولکتومی به رکتوم یا استوما متصل می شود .
جراحی سرطان کولورکتال اغلب به این معنی است که فرد نیاز به کولوستومی دارد .
استوما شکافی است که در دیواره شکم ایجاد می شود که از طریق آن مواد زائد بدن دفع می شود. این روش درمان کولوستومی نامیده می شود .
در برخی موارد، سرطان های کوچک موضعی را می توان با آندوسکوپی برداشت. جراحی لاپاراسکوپی با استفاده از چندین برش کوچک در شکم انجام می شود و هدف آن برداشتن پولیپ های بزرگتر است .
جراحی تسکینی می تواند علائم سرطان غیر قابل درمان یا پیشرفته را تسکین دهد. هدف از این کار درمان انسداد روده بزرگ، کاهش درد، خونریزی و سایر علائم بیماری است .
شیمی درمانی
شیمی درمانی با استفاده از مواد شیمیایی انجام می شود که در فرآیند تقسیم سلولی دخالت می کنند و با آسیب رساندن به پروتئین ها یا DNA در از بین بردن سلول های سرطانی نقش ایفا می کنند .
این درمان سلول های در حال تقسیم سریع از جمله سلول های سالم را هدف قرار می دهد. سلول های سالم معمولاً می توانند پس از هر گونه آسیب شیمیایی بهبود یابند، اما سلول های سرطانی نمی توانند. شیمی درمانی به طور معمول برای درمان سرطان استفاده می شود و می تواند داروها را به سراسر بدن برساند. عوارض جانبی رایج شیمی درمانی عبارتند از :
- ریزش مو
- حالت تهوع
- خستگی
- بالا آوردن
درمان های ترکیبی اغلب چندین نوع شیمی درمانی را ترکیب می کنند یا شیمی درمانی را با سایر درمان ها ترکیب می کنند .
رادیوتراپی
پرتودرمانی شامل تابش پرتوهای گامای پرانرژی بر روی سلول های سرطانی آسیب دیده است. پرتوهای گامای رادیواکتیو توسط فلزاتی مانند رادیوم یا پرتوهای ایکس پرانرژی ساطع می شوند. پرتودرمانی می تواند به عنوان یک درمان مستقل برای کوچک کردن تومور یا از بین بردن سلول های سرطانی استفاده شود، یا می توان از آن با سایر درمان های سرطان استفاده کرد .
در صورتی که سرطان رکتوم به دیواره رکتوم گسترش یافته یا به غدد لنفاوی مجاور سرایت کرده باشد از پرتو درمانی استفاده می شود. عوارض جانبی پرتودرمانی شامل موارد زیر است :
- تغییرات خفیف پوست شبیه آفتاب سوختگی
- حالت تهوع
- بالا آوردن
- اسهال
- خستگی
- بی اشتهایی و کاهش وزن
اکثر عوارض جانبی پس از چند هفته درمان از بین می روند .
جلوگیری از جانب سرطان روده بزرگ
اقدامات پیشگیرانه برای سرطان روده بزرگ شامل موارد زیر است :
- تعادل وزن بدن
- ورزش
- مصرف میوه ها، سبزیجات و غلات برای تامین فیبر بدن
- مصرف چربی های اشباع شده و گوشت قرمز را کاهش دهید
همچنین به مردم توصیه می شود مصرف الکل خود را محدود کرده و سیگار را ترک کنند .