- 30 آبان, 1401
- تیم مدیریت محتوا
- دیدگاه: 0
- صفرا
شایع ترین بیماری های کیسه صفرا
اختلالات سیستم صفراوی و بیماری های مربوط به کیسه صفرا به طور میانگین میلیون ها نفر را درهر سال مبتلا می نماید. شایع ترین بیماری های کیسه صفرا شامل: سنگ کیسه صفرا، سنگ مجرای اصلی صفراوی یا کلدوک، التهاب کیسه صفرا (کله سیستیت) است.
روش های تشخیص بیماری های کیسه صفرا
پس از انجام معاینات اولیه فیزیکی برای تشخیص قاطعانه و دقیق تر از رادیوگرافی، سونوگرافی، اسکن کبد و آزمـایش خـون کمک گرفته می شود. در مرحله اول درمان طبی مثل تسـکین درد و تهـوع بیـمار، مـایع درمـانی و تجویز سرم با توجه به وضعیت بیمار و آنتی بیوتیک است.
نحوه کارکرد کیسه صفرا
کیسه صفرا جهت بقای انسان به طور کامل ضروری نمی باشد. جزعی از سیستم صفراوی بدن انسان، کیسه صفرا می باشد. نقش کیسه صفرا در سیستم صفراوی تولید، نگهداری و انتقال صفرا است. کبد یک مایع قهوه ای مایل به زرد می سازد که صفرا نام دارد. صفرا جهت تخریب و هضم غذاهای چرب در داخل روده کوچک استفاده می گردد. محل قرار گیری کیسه صفرا در زیر لوب چهارم کبد است که چسبیده به آن در سمت راست و بالای شکم می باشد. یک لوله باریک که مجرای سیستیک نام دارد، کیسه صفرا را به مجرای اصلی کبد اتصال می دهد. صفرا تولید شده در کبد نقش مهمی را در هضم غذا ایفا می کند. مایع صفرا از طریق مجرای اصلی صفرا یا کلدوک، به قسمت اول روده باریک می رود.
مخزن ذخیره سازی صفرا، کیسه صفرا نمی باشد. در واقع صفرا به طور منظم در کبد تولید می گردد. بعد از بلعیدن غذا، کیسه صفرا منقبض می شود و صفرا را در داخل روده خالی می نماید. این انقباض در اثر تحریک هورمونی از طریق هورمون کله سیستوکینین می باشد. ترکیبات اصلی تشکیل دهنده صفرا ا کلسترول، بیلی روبین و نمک های صفراوی است. بعضی از بیماری ها هستند که بر روی کیسه صفرا اثر گذار هستند.
پیشنهاد مطالعه کلینیک تخصصی نوین فارابی: سوزش کف پا
بیماری های کیسه صفرا و علائم آنها
ممکن است کیسه صفرا به انواع مختلفی از بیماری ها مبتلا گردد. بعضی از بیماری های مربوط با کیسه صفرا شامل:
- سنگ مجرای اصلی صفراوی یا کلدوک
- سنگ کیسه صفرا
- پولیپ کیسه صفرا
- سرطان کیسه صفرا
- التهاب کیسه صفرا (کله سیستیت حاد و مزمن)
- و سایر بیماری ها.
سنگ مجرای اصلی صفراوی یا کلدوک
صفرا حاوی کلسترول و مواد دیگر می باشد، اگر غلظت کلسترول در صفرا افزایش یابد و یا غلظت برخی مواد دیگر در صفرا کاهش پیدا کند، کلسترول امکان دارد به بلورهای جامد تبدیل شود و تشکیل دهنده هسته اولیه یک سنگ صفراوی باشد. این هسته امکان دارد به آرامی و در طول زمان رشد کند و تبدیل به سنگ های بزرگی شود اما معمولا سنگ های صفراوی ریز تر می باشند که با این حال اشکالات بیشتری نیز به وجود می آورند.
بسیاری از اشخاص به سنگ کیسه صفرا مبتلا می گردند. برای مدت طولانی این سنگ ها مزاحمت هایی را به همراه دارند و چون علائم اولیه شبیه به علائم بیماری هایی مثل ناراحتی های معده و روده است که معمولا با این بیماری ها هم اشتباه گرفته می شوند که این تشخیص اشتباه باعث عدم شروع روند درمان بیماری سنگ مجرای اصلی صفراوی یا کلدوک می شود و همچنین باعث مصرف دارو و درمان های اشتباه می شود. در حالی که بیمار بی اطلاع می باشد و یا متصور است که درمان از طریق جراحی نیاز نیست، یکی از سنگ هایی که در کیسه صفرا وجود دارد احتمال دارد در حین انقباضات عادی، به دهانه کیسه صفرا انتقال یابد و در مجرای کیسه گیر کند، این وضعیت باعث انقباضات شدید تر در کیسه صفرا جهت تخلیه خود می گردد که خیلی دردناک می باشد. این درد معمولاً در قسمت بالا و راست شکم و همچنین بالای ناف حس می گردد و گاهی به پشت و یا شانه راست هم منتقل می شود.
عوامل زیادی در خطر مبتلا شدن به سنگ های صفراوی موثرند که عبارت اند از:
دیابت، چاقی، افراد بالای60 سال، سابقه خانوادگی داشتن این بیماری، استفاده از داروهایی که استروژن دارند، مبتلا بودن به بیماری سیروز یا دیگر بیماری های مربوط به کبد و همچنین در زنان خطر مبتلا شدن به بیماری سنگ صفراوی بیشتر است.
سنگ کیسه صفرا
علائم سنگ کیسه صفرا عبارتند از:
تب و لرز، مدفوع رنگ پریده یا خاکستری، درد شدید در بالای شکم، حالت تهوع، استفراغ، زردی.
زمانی که مایع ذخیره شده در کیسه صفرا به قطعات جامد تبدیل و سفت شوند سنگ کیسه صفرا تشکیل می گردد. اگر در هریک از مجرا های حمل کننده صفرا از کبد به روده ، سنگ صفرا وجود داشته باشد، جریان طبیعی صفرا را مسدود می کند. این مجاری شامل مجاری کبدی می باشد که باعث خروج صفرا از کبد می شود. مجرای کیسه ای که صفرا را به کیسه صفرا منتقل می کند و از آن بیرون می برد مشابه یک کوچه بن بستی است که ورود و خروج از یک طرف انجام می گیرد. مجرای مشترک صفراوی که صفرا را از مجرای کیسه ای و مجاری کبدی به روده کوچک انتقال می دهد مشابه یک سه راهی است که دو راه آن به یک راه بزرگتر تمام می شود.
پولیپ کیسه صفرا
پولیپ کیسه صفرا ضایعاتی می باشند که در داخل کیسه صفرا ایجاد می شوند. آنها به طور معمول خوش خیم می باشند و دارای هیچ گونه علائمی نمی باشند. با این حال، معمولا توصیه می گردد که کیسه صفرا برای پولیپ های بزرگتر از 1 سانت برداشته شود. پولیپ کیسه صفرا خطر مبتلا شدن به سرطان را زیاد می نماید.
پیشنهاد مطالعه کلینیک تخصصی نوین فارابی: هر آنچه درباره سرطان کبد باید بدانید!
سرطان کیسه صفرا
سرطان کیسه صفرا یک بیماری نادر و کم وقوع می باشد. سرطان کیسه صفرا دارای انواع متفاوتی است. این بیماری ها قابل درمان هستند اما معمولا آنها تا انتهای پیشرفت بیماری قابل تشخیص نیستند. سنگ های صفرا فاکتور خطر مشترک جهت سرطان کیسه صفرا می باشند. سرطان کیسه صفرا از جداره های داخلی کیسه صفرا به لایه های بیرونی و بعد به کبد، گره های لنفاوی و دیگر اندام ها قابل گسترش است. علائم سرطان کیسه صفرا تقریبا شبیه به بیماری التهاب کیسه صفرا یا همان کوله سیستیت حاد باشد.
التهاب کیسه صفرا یا کله سیستیت حاد
این بیماری در دو حالت حاد و مزمن رخ می دهد. که در 90 درصد موارد علت مبتلا شدن به بیماری التهاب کیسه صفرا یا کله سیستیت حاد، سنگ صفرا می باشد. این بیماری شایع ترین نوع بیماری کیسه صفرا می باشد. کله سیستیت حاد به طور معمول با انسداد دهانه کیسه صفرا و در نهایت اتساع آن، تغییرات ایسکمیک و شیمیایی در دیواره کیسه صفرا و در برخی از بیماران رشد باکتری در صفرا یا جدار آن را به همراه دارد. التهاب کیسه صفرا حاد در حالت کلی از طریق سنگ های صفراوی ساخته می گردد؛ اما امکان دارد حاصل تومورها یا بیماری های متفاوت نیز باشد. احتمالا درد سمت راست بالا یا ناحیه بالای شکم وجود داشته باشد. درد بعد از خوردن هر بار غذا خوردن ایجاد می شود و درد های از نوع تیز تا درد های خسته کننده ای می باشد که می تواند به شانه راست شما نیز منتقل گردد. کوله سیستیت حاد علائم دیگری نیز شامل: تب، حالت تهوع، استفراغ و زردی باشد.
بیماری التهاب کیسه صفرا مزمن مخاط کیسه صفرا به دلیل سنگ یا عوامل دیگری ایجاد می شود و ضمن تغییرات مخاطی، باعث زیاد شدن ضخامت جدار کیسه صفرا می گردد. پس از چند مرتبه حمله کوله سیستیت حاد، کیسه صفرا دیگر توانایی ذخیره و انتقال صفرا را ندارد. که علائم آن وجود درد در ناحیه شکم، حالت تهوع و استفراغ می باشد. درمان مورد نیاز برای کوله سیستیت مزمن جراحی می باشد.
جلوگیری از بیماری های کیسه صفرا
جهت کم کردن خطر مبتلا شدن به بیماری های صفراوی توصیه می شود: غذا های چرب و کلسترول دار نخورید، تحرک کافی داشته باشید، سبزیجات و میوه زیادی مصرف کنید، وزن متناسب و ایده آل داشته باشید،از فیبر ها زیاد استفاده کنید، از الکل و دخانیات دوری کنید.
چه زمانی مراجعه به پزشک ضروری است؟
علائم بیماری های مربوط به کیسه صفرا ممکن است به طور موقت ظاهر شوند. در حالی که بیماری های کیسه صفرا به ندرت بیمار را به کام مرگ می کشاند، اما با این حال از درمان نباید غافل شد. در صورت مراجعه به دکتر از تشدید بیماری کیسه صفرا جلوگیری به عمل می آورید.
در صورت وجود هر یک از نشانه ها به دکتر مراجعه نمایید: زردی، مدفوع کم رنگ، درد در ناحیه شکم که حداقل 5 ساعت به درازا بی انجامد.
وجود تب درجه پایین یا لرز، تعریق همراه علائم بالا
شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره با ما در ارتباط باشید .